Kwaliteitsmanagement: Wat is een Stakeholderanalyse?


Wil je een kwaliteitsmanagementsysteem, zoals NEN-EN-ISO 9001:2015 implementeren binnen jouw organisatie, maar weet je niet hoe je dit moet doen of waar je moet beginnen?

 

Ik neem je in mijn blogpost's in een vogelvlucht mee door het kwaliteitsmanagementsysteem. Ik probeer op een eenvoudige manier de ISO 9001 norm toe te lichten en ik deel hierbij praktische tips & tricks.

 

In deze blogpost vertel ik je meer over het opstellen van de "Stakeholderanalyse".

Stakeholderanalyse

De Stakeholderanalyse is een techniek die jouw organisatie helpt om een inzicht te krijgen in de Stakeholders (belanghebbenden) in jouw organisatie. Welke behoefte hebben deze belanghebbenden en welke verwachtingen hebben ze? 

Stappenplan Stakeholderanalyse

Voor het opstellen van een goede Stakeholderanalyse is het essentieel om een aantal stappen te volgen:

  1. Het identificeren van de Stakeholders;
  2. Het rangschikken van de Stakeholders a.d.h.v. de mate van invloed op jouw organisatie;
  3. De belangen van de Stakeholders leren begrijpen;
  4. Het beheren van de Stakeholders.

Stap 1: Het identificeren van de Stakeholders

In deze eerste stap is het belangrijk om inzicht te krijgen in welke Stakeholders een belang hebben bij jouw organisatie. Denk hierbij aan primaire en secundaire Stakeholders.

 

Primaire Stakeholders:

Meestal zijn dit de belanghebbenden binnen jouw organisatie, oftewel de interne Stakeholder. Dit betreft Stakeholders die een invloed hebben op de economische transacties van jouw organisatie. Voorbeelden hiervan zijn:

  • Aandeelhouders
  • Investeerders
  • Schuldeisers
  • Klanten
  • Werknemers
  • Leveranciers

Secundaire Stakeholders:

Dit betreffen meestal externe belanghebbenden, oftewel de externe Stakeholder. Deze belanghebbenden hebben geen directe invloed op de economische activiteiten binnen jouw organisatie. Echter kunnen ze wel een belang hebben bij jouw bedrijfsactiviteiten en moeten daarom ook worden meegenomen in de Stakeholderanalyse. Voorbeelden hiervan zijn:

  • Overheden
  • Omliggende bedrijven
  • Omwonenden
  • Concurrenten
  • Vakbonden
  • Branche verenigingen
  • Media

Stap 2: Het rangschikken van de Stakeholders a.d.h.v. de mate van invloed op jouw organisatie

In deze stap is het essentieel om de geïdentificeerde belanghebbenden te gaan rangschikken. Welke Stakeholders zijn het belangrijkste binnen jouw organisatie? Op deze belanghebbenden leg je de focus in de volgende stappen. Voor het rangschikken van de Stakeholders wordt vaak gebruik gemaakt van het onderstaande model:

Indeling van Stakeholders naar type:

  • Nauw beheren (groot belang, veel invloed): Deze belanghebbenden zijn zeer belangrijk voor jouw organisatie en moeten bij zoveel mogelijk activiteiten betrokken worden. Als organisatie moet je er alles aan doen om deze Stakeholders tevreden te houden.
  • Tevreden houden (klein belang, veel invloed): Deze Stakeholders moeten tevreden worden gehouden. Ze kunnen jouw organisatie beïnvloeden, soms op een manier waar je niet op zit te wachten. Daardoor is het van belang om niet te veel informatie met deze groep te delen.
  • Informeren (groot belang, weinig invloed): Deze Stakeholders hebben een groot belang bij jouw organisatie en zijn daardoor zeer geïnteresseerd in wat je doet. Deze Stakeholders moeten goed geïnformeerd blijven.
  • Monitoren (klein belang, weinig invloed): Deze Stakeholders hebben weinig belang of invloed op jouw organisatie. Je moet ze eigenlijk beschouwen als toeschouwers. Je moet ze monitoren, maar je hoeft niet heel veel aandacht aan deze groep te besteden.

Stap 3: De belangen van de Stakeholders leren begrijpen

In deze stap is het van belang om een inzicht te krijgen in de eisen, wensen, verwachtingen en behoefte van de Stakeholders bij jouw organisatie. Denk hierbij o.a. aan:

  • Welke wensen hebben de Stakeholders?
  • Hebben ze een economisch belang bij jouw organisatie?
  • Wat is hun mening?
  • Wat is waardevolle informatie voor de Stakeholders?
  • Kunnen ze worden beïnvloed door derden?
  • Kunnen ze een bedreiging vormen voor jouw organisatie?

Deze waardevolle informatie kan worden gebruikt in de volgende stap bij het beheren van je Stakeholders.

Stap 4: Het beheren van de Stakeholders

In deze laatste stap is het van belang om jouw Stakeholders goed te gaan beheren. Leg per Stakeholder vast welke beheersmaatregelen je gaat toepassen om de eventuele bedreigingen (risico's) voor jouw organisatie te beperken. Maar kijk ook of er mogelijkheden zijn om een samenwerking aan te gaan. Welke kansen voor ontwikkeling zijn er met bepaalde Stakeholders? Controleer ook of verschillende Stakeholders nog een relatie kunnen hebben met elkaar. Indien dit het geval is, bepaal ook hiervoor beheersmaatregelen.

Tips & Tricks

Hieronder geef ik je een aantal tips & tricks voor het opstellen van een goede Stakeholderanalyse:

  • Tip 1: Identificeer eerst al je Stakeholders. Denk hierbij aan je primaire en secundaire belanghebbenden;
  • Tip 2: Rangschik de Stakeholders a.d.h.v. de invloed op jouw organisatie;
  • Tip 3: Leer het belang van jouw Stakeholders begrijpen;
  • Tip 4: Beheer jouw Stakeholders, zodat eventuele risico's/bedreigingen tot een acceptabel minimum worden beperkt.
  • Tip 5: Controleer ook of Stakeholders een onderlinge relatie kunnen hebben en wat hiervan de invloed is op jouw organisatie.
  • Tip 6: Een Stakeholderanalyse kan je heel eenvoudig maken met behulp van MS Excel.

Beschik jij al over een Stakeholderanalyse?

Ik ben benieuwd hoe jij aankijkt tegen de Stakeholderanalyse. Herken jij jezelf in het bovenstaande verhaal? Pas je dit al toe binnen jouw organisatie? Of zijn er bepaalde tips die je vanaf nu wilt gaan toepassen? Zijn er bepaalde voor- en nadelen? Ik lees graag jouw reactie op dit artikel.

Reactie schrijven

Commentaren: 0